Güç kaynakları kullanıcılar tarafından genellikle diğer donanımlara nazaran daha az bilgiye sahip olunan ve alırken daha az dikkat edilen bir donanımdır. Genellikle kullanıcılarda yüksek watt değerine sahip olan güç kaynaklarının daha iyi ve yeterli olduğu kanısı hakimdir hatta bir kısım kullanıcı watt değerine bile bakmadan sadece güç kaynağını alır ve kullanmaya başlar. Daha sonrasında ise kullanıcılar bilgisayarlarında çeşitli sorunlarla karşılaşmaya başlar. Unutmamak gerekir ki güç kaynağı alınırken sistem stabilitesi ve uzun kullanım ömrü dikkate alınmalıdır. Ama ne yazıkki SSD ve ekran kartları gibi ilgi çekici donanımların dikkat çekmesi güç kaynağının kullanıcı için ikinci hatta üçüncü planda olmasına neden olmaktadır.
Bu yazımızda ise sistemimize uygun bir güç kaynağını nasıl seçebiliriz ve satın alırken üzerinde yazan özellikler ne anlama gelir bunlara bakacağız.
GÜÇ KAYNAĞI SEÇİMİ
Güç kaynağı seçerken genel bir kural yoktur. Güç kaynağı kalitesini ve özelliklerini belirten birçok farklı etken vardır. Öncelikle, her zaman bilinen bir markanın güç kaynaklarını tercih edin(Silverstone, Seasonic, Corsair, Thermaltake gibi) ve internetten almayı düşündüğünüz güç kaynağının incelemelerini takip edin. Düşük kaliteli modellerden kaçının. Çok ucuz olabilirler fakat biraz tassarruf yapmak için diğer donanımlarınıza zarar verebilir, gücü yetmediği için bilgisayarınız açılmayabiliry ya da açılsa bile siz çalışırken bir anda kapanabilir. Ayrıca aldığınız güç kaynağının garantili olmasına da dikkat edin. Ayırca daha büyük ve ağır modeller de tercih sebebi olabilir.
 |
| Kaliteli bir güç kaynağının iç yapısı |
Yüksek kaliteli güç kaynaklarında genellikle daha büyük ve daha kaliteli kapasitörler kullanılır. Daha büyük bir soğutucu fan ve soğutma sistemine sahiptirler. Bu da daha sessiz ve serin bir kullanım sağlar.
Tabiki de alacağınız güç kaynağının bilgisayarınızla uyumlu olabilmesi için güç konektörlerine de dikkat etmeniz gerekiyor. Güç kaynaklarında göreceğiniz 20+4 pin bağlantısı sisteminize göre 20 pin ya da 24 pin bağlantı olarak kullanılabilir. 6+2 pin konektörünün ise yine ihtiyacınıza göre 2 pinini kullanabilirsiniz.Masaüstü bilgisayarların genelinde ATX standardında güç kaynağı kullanılır. Daha özel kullanımlar için dizayn edilmiş daha ufak bilgisayarlarda özel yapım daha ince ve ufak güç kaynakları kullanılabilir.
Güç kaynağı seçerken göz önünüde bulundurulması gereken 3 adet kritik özellik bulunmaktadır; güç çıkışı, voltaj kanalları ve verimlilik. Tabiki diğer özellikler de önemli olmakla birlikte saydığımız bu 3 kritik özellik güç kaynağının performansını direkt olarak etkilemekte.
GÜÇ KAYNAĞI ÇIKIŞI (OUTPUT)
Üreticiler genellikle güç kaynaklarının güç çıkışlarını watt değeri olarak özelliklerinde belirtmektedir. Daha yüksek watt değerine sahip güç kaynağı daha fazla güç sağlar. Masaüstü bilgisayarlarda kullanılan güç kaynakları genellikle 200 Watt ile 1800 Watt arasındadır. 1000 Watt ve yukarısı güç kaynakları genellikle çok ekran kartlı üst seviye oyun sistemlerinde kullanılmaktadır. 1800 Watt üzeri değerlerde tipik akım değeri 15 amperi geçmeye başlar. Fakat burada unutulmaması gereken nokta güç kaynağının en üst noktada verebileceği güçten ziyade istenilen gücü de vamlı ve sağlıklı bir şekilde veebilmesidir. Çoğu güç kaynağı çok kısa aralıklarda %100 yüke ulaşır.
Güç kaynağını seçerken mevcut sisteminizi beslemesi dışında ileriye dönük olarak donanım güncellemeleri yapabileceğinizi de düşünerek bir miktar daha güçlü bir güç kaynağı seçebilirsiniz. Çoğu güç kaynağı %40 - %80 yük seviyeleri arasında maksimum verimlilik düzeyine ulaşır. Mevcut sisteminizin %60'ı civarını besleyen bir güç kaynağı seçerseniz hem güç kaynağınız maksimum verimlilikle çalışacaktır hem de ileriye dönük olarak yeni donanımlarınızı besleyebilecek gücünüz olacaktır.
Örnek vermek gerekirse; eğer sisteminizin TDP(total design power)'si yani sisteminizdeki donanımların çektiği toplam güç 300 watt ise 600 watt değerine sahip bir güç kaynağı gayet yeterli olacaktır. Ya da üst seviye bir sisteminiz var ve çektiği güç 700 watt seviyelerine dayanıyorsa 1000 watt değerine sahip bir güç kaynağı seçmenizde fayda var. Sisteminizde ileriye dönük bir geliştirme yapmak istiyorum derseniz, 350 watt güç çeken sisteminize 450 - 500 watt değerine sahip güç kaynağıda alabilirsiniz. Fakat eğer üzerine biraz daha ekleyebiliyorsanız daha en az 600 watt değerine sahip bir güç kaynağı almanızı öneriyorum.
Bunların haricinde çok konuşulan bir efsana olan "Daha yüksek değerli güç kaynakları daha çok elektrik tüketir." Bu kesinlikle yanlış bir düşüncedir. 1000 watt bir güç kaynağı 500 watt bir güç kaynağından daha az güç tüketebilir. Çünkü güç tüketimi sisteminizdeki donanımların ne kadar güce ihtiyacı olduğuna bağlıdır. 1000 watt değerine sahip bir güç kaynağının takılı olduğu sistem güçlü değil ve az enerji tüketiyorsa, mesela sistemimizin TDP'si(toplam çektiği güç) 300 watt olsun, güç kaynağımız da o kadar çıkış verecektir.
VERİMLİ GÜÇ KAYNAĞI DAHA MI İYİDİR ?
Güç kaynağında verimlilik önemlidir çünkü yüksek verimlilik değerine sahip güç kaynağı daha kaliteli komponentlere sahiptir, daha az güç ısı ile kayolur ve daha az ısınır ki bu da daha faz hızı daha sessiz çalışma anlamına gelir. Örnek vermek gerekirse %80 verimliliğe sahip bir güç kaynağı üzerinde yazan watt değerinin %80'ni ile sisteminizi besler, geriye kalan %20 ise ısı olarak kayba uğrar.
Resimde %80 plus sertifikasını görebilirsiniz. Bu sertifikanın anlamı güç kaynağının verimliliğinin en az %80 olduğudur. Fakat bu sertifika kendi içerisinde de seviyelere ayrılmıştır. Bunlar %80 plus Bronze, Silver, Gold, Platinum ve Titanium sertifikalarıdır. Bronz'dan titanyuma gidildikçe verimlilik artar. Tabi bu sertifika seviyeleri arttıkça fiyat seviyesi de aynı oranda artacaktır. Genel kullanıcılar için 80 Plus ya da 80 Bronze sertifikalı güç kaynakları yeterli olacaktır.
12 VOLT KANALLARI
Üreticiler güç kaynağının çıkış gücü bilgisi dışındanda ektra olarak güç kaynağının sahip olduğu 12 volt kanallarının da bilgisini verirler. Tek 12 volt kanalına sahip güç kaynakları 12 volt değerini tek kanal üzerinden yüksek güç isteyen donanımları rahatlıkla besler. İki ve daha fazla 12 volt kanalına sahip güç kaynakları 12 volt çıkışını bölmektedir.
 |
| 12 volt tek kanaldan 75 amper akım ve 900 watt güç verebilen 1000 watt bir güç kaynağı |
Kendi yaşadığım bir tecrübeyle anlatmak gerekirse; Xigmatek 650 W değerinde 80 plus (Bronze değil) bir güç kaynağı kullanmakta iken ekran kartım Radeon HD 7950 idi. Ekran kartımı R9 290 gibi güç isteyen bir kartla değiştirdikten sonra oyunlara giriğim anda bilgisayarım kendini kapatmaktaydı. R9 290 ekran kartımın ayarlarından güç limitini yarıya düşürdüğümde bu sorun ortadan kalktı. Yani güç kaynağım aslında yetebilecek iken 4 kanaldan 12 volt cerdiği için ekran kartını besleyemedi. 1000 watt tek 12 volt kanalı bir güç aldıktan sonra sorun ortadan kalktı hatta üzerine yüksek miktarda hız aşırtma bile yaptım.
Tekrar açıklamamıza dönecek olursak yukarıda açıkladığım olay ile paralel, tek kanal güç kaynaklarında tüm güç kablonuzu hangi sokete takarsanız takın donanımlarınıza istediği oranda sağlanacaktır. Çok kanallı güç kaynakları üzerinde 12V1 12V2 12V3 12V4 ifadelerini görebilirsiniz. Örneğin, ekran kartınızın güç kablosunu 600 wattlık güç kaynağınızın 12V2 soketine bağladınız ve ekran kartınızın TDP'si 200 watt diyelim fakat güç kaynağı tek kanaldan 200 watt maksimum veremeyeceği ekran kapanması, bilgisayarın reset atması gibi sorunlarla karşılaşacaksınız. Tek kanal ve 80 plus sertiikasına bir güç kaynağımız olsaydı 12 volt tek kanaldan yaklaşık 570W - 590W çıkış alacağımız için ekran kartımızı hiçbir sorun olmadan kullanabilecektik. Bunun asıl sebei ise çok kanallı güç kaynaklarında 12 volt kanallarında nispeten akım değerlerinin düşük olmasıdır. 12V 20 amper bir kanala 25 amper akım çeken bir donanım bağladığımızda güç kaynağının yüksek akım koruması devreye girer ve bilgisayarımız kapanır. Aslında diğer 12 volt kanallarında sistemi besleyecek güç mevcuttur belkide fakat tek başına en fazla bir kanalda 20 amper alabiliyoruz. Tek kanallı modellerde bu değer 40 amperden 60 ampere kadar ulaşabiliyor.
Şimdi hangi tip güç kaynağı daha iyi? Bu okuduklarınızdan sonra tek kanal güç kaynakları diyebilirsiniz fakat aslında ikiside iyi diyebiliriz. Neden? Çünkü çok kanallı sistemler, özellikle çok güçlü bir sisteminiz varsa çok kanal yüksek akım koruması kısa devre gibi sorunlar olduğunda donanımlarınızın daha güvende olmasını sağlar. Fakat orta seviye sistem ve oyun sistemleri için tek kanal benim sizlere önerimdir. Zaten çok kanallı üst seviye güç kaynakları bütçemizide oldukça aşmaktadır.
NORMAL-YARI MODÜLER-TAM MODÜLER GÜÇKAYNAKLARI ve KABLOLAMA
Son olarak güç kaynağı almak istediğinizde görebileceğiniz ibarelerden birisi de modülerlik olacaktır. Güç kaynağına baktığınızda üzerinden çıkan kablolar güç kaynağının PCB'si yani baskı devre kartı üzerine sabit yani lehimlenmişse bu modüler olmayan bir güç kaynağıdır. Kullanmayacağınız bağlantı kabloları kasanızın içerisinde kalacaktır. ayrıca bu tip güç kaynakları nispeten daha ucuzdur.
 |
| Modüler olmayan bir güç kaynağı |
Yarı modüler güç kaynaklarında ise bilgisayarımız için gerekli olan ana çıkışlar yine PCB üzerine sabittir. Fakat ekstra kullanacağımız kablolar güç kaynağının yanında verilmiştir ve ekleyeceğimiz donanımlar için güç kaynağımızın üzerindeki soketlerine takarak kullanabiliriz.
 |
| Tam modüler bir güç kaynağı |
Tam modüler güç kaynaklarında ise bütün çıkışlar güç kaynağının üzerindeki soketlere takılarak kullanılır. Bu bilgisayarınızın kasası içerisinde minimum kablo ile çalışmanıza olanak sağlar. Tek eksi yanı sayabileceğim ki saymasak da olabilir, soket girişlerine dikkat edilmesi gerekir. Gevşeme ya da tam yerine oturmama gibi durumlar sıkıntılara yol açabilir. Ayrıca tam modüler güç kaynakları fiyat olarak biraz daha yüksekte konumlanmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder